نقش سیمای جمهوری اسلامی ایران در افزایش آگاهی مخاطبان در کاهش آلودگی هوا (از نظر کارشناسان محیط زیست و رسانه)

چکیده این تحقیق در پی آن است که با استفاده از نظر کارشناسان محیط زیست و رسانه به بررسی نقش سیمای جمهوری اسلامی ایران در افزایش آگاهی مخاطبان برای کاهش آلودگی هوا بپردازد و در نهایت الگوئی از چگونگی محتوا و ساختار برنامه های آلودگی هوا پیش روی برنامه سازان سیما و سازمان های متولی محیط زیست کشور بگذارد. در این پژوهش با استفاده از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق به جمع آوری اطلاعات لازم از کارشناسان و برنامه سازان با سابقه حوزه محیط زیست پرداخته شده است. داده های اصلی تولید شده از مصاحبه ها در واقع پاسخ ها، نظرات و عقاید کارشناسان است و برای تحلیل داده ها از روش مقوله بندی و کدگذاری استفاده شده است. نتایج این تحقیق بیانگر این واقعیت است که سیمای جمهوری اسلامی ایران نتوانسته به عنوان رسانه ملی و همگانی نقش خود را در افزایش اطلاعات مردم، برای رفع مشکلات زیست محیطی بویژه کاهش آلودگی هوا ایفا کند و تا به حال کار عمیق و جدی در این خصوص انجام نداده است. در واقع آلودگی هوا فقط در مواقعی که هوا در شرایط هشدار، اضطرار یا بحران قرار گرفته تنها جنبه خبری پیدا کرده است. در تشریح آسیب شناسی عملکرد منفی تلویزیون در مساله آلودگی هوا، کارشناسان به عدم سرمایه گذاری و تامین بودجه و امکانات، عدم وجود تحقیق، برنامه ریزی و تفکر محیط زیستی در بین مدیران رسانه ملی و عدم اولویت مسائل زیست محیطی اشاره کردند. سیاست گذاری در روابط متقابل تلویزیون و سازمان های متولی آلودگی هوا، اولویت دادن به برنامه های زیست محیطی در سیما و تامین بودجه و امکانات، برجسته سازی و تبدیل کاهش آلودگی هوا به مطالبه عمومی با افزایش آگاهی شهروندان، متقاعد کردن، ایجاد حساسیت، معرفی راه کار، الگوی تغییر رفتار و درونی کردن فرهنگ زیست محیطی، پیگیری مطالبات مردم، وجود مشاور محیط زیست در کنار برنامه سازان آلودگی هوا، توجه به همه اقشار مردم و تعیین نوع قالب، رویکرد، مدت و ساعت پخش برنامه با توجه به نوع مخاطب و پیام آلودگی هوا، توسعه زیر ساخت های شهری و هماهنگی بین پیام پخش شده از سیما و شرایط محیطی مخاطبان، اعلام وضعیت موجود آلودگی هوای شهر در هر بخش خبری، شرح وظایف شهروندان به زبان ساده و جلب مشارکت آنان، مهمترین نکاتی بود که توسط کارشناسان برای ایفای نقش تلویزیون در افزایش آگاهی مخاطبان در کاهش آلودگی هوا بیان شد.